IV. ສາຂາຕ່າງໆ ຂອງຈິດຕະວິທະຍາ
ປະຈຸບັນນີ້ເປັນທີ່ຮູ້ແລ້ວວ່າ ຈິດຕະວິທະຍາເປັນສາດຂະແໜງໃຫຍ່ຂະແໜງໜຶ່ງ ຊຶ່ງແຕ່ເດີມນັ້ນຈິດຕະວິທະຍາມີຮາກຖານມາຈາກວິຊາປັດຊະຍາ ທີ່ສຶກສາຈິດດ້ວຍການສັງເກດ ແລະ ສຳຫຼວດປະສົບການດ້ວຍຕົນເອງ ໃນເມື່ອເປັນສາດທີ່ແຍກມາເປັນອິດສະຫລະແລ້ວ ແນວທາງໃນການສຶກສາສາດນີ້ຈຶ່ງຈຳແນກອອກເປັນສາຂາຍ່ອຍຫຼາຍສາຂາ ເຊັ່ນສາຂາສຳຄັນໆຕໍ່ໄປນີ້:
ປະຈຸບັນນີ້ເປັນທີ່ຮູ້ແລ້ວວ່າ ຈິດຕະວິທະຍາເປັນສາດຂະແໜງໃຫຍ່ຂະແໜງໜຶ່ງ ຊຶ່ງແຕ່ເດີມນັ້ນຈິດຕະວິທະຍາມີຮາກຖານມາຈາກວິຊາປັດຊະຍາ ທີ່ສຶກສາຈິດດ້ວຍການສັງເກດ ແລະ ສຳຫຼວດປະສົບການດ້ວຍຕົນເອງ ໃນເມື່ອເປັນສາດທີ່ແຍກມາເປັນອິດສະຫລະແລ້ວ ແນວທາງໃນການສຶກສາສາດນີ້ຈຶ່ງຈຳແນກອອກເປັນສາຂາຍ່ອຍຫຼາຍສາຂາ ເຊັ່ນສາຂາສຳຄັນໆຕໍ່ໄປນີ້:
1. ຈິດຕະວິທະຍາທົ່ວໄປ (General Psychology): ສຶກສາກ່ຽວກັບກົດເກນເບື້ອງຕົ້ນຂອງພຶດຕິກຳເປັນສ່ວນທີ່ວ່າດ້ວຍຫຼັກການທັ່ວໄປທາງຈິດຕະວິທະຍາ
2. ຈິດຕະວິທະຍາການສຶກສາ (Educational Psychology): ສຶກສາພັດທະນາການຮຽນການສອນ ແລະວິທີການສົ່ງເສີມປະສິດທິພາບຂອງການຮຽນຮູ້ໂດຍນຳຫຼັກທາງຈິດຕະວິທະຍາມາໃຊ້
3. ຈິດຕະວິທະຍາພັດທະນາການ (Developmental Psychology): ສຶກສາພັດທະນາການດ້ານຕ່າງໆຂອງມະນຸດຕັ້ງແຕ່ປະຕິສົນທິຈົນກະທັ້ງເຖິງໄວຕ່າງໆ ໂດຍເນັ້ນເຮັດຄວາມເຂົ້າໃຈການພັດທະນາການດ້ານຮ່າງກາຍ ສະຕິປັນຍາ ອາລົມ ແລະ ສັງຄົມ
4. ຈິດຕະວິທະຍາສັງຄົມ (Social Psychology): ເປັນສາຂາທີ່ສຶກສາເຖິງພຶດຕິກຳຂອງບຸກຄົນທີ່ມີຜົນກະທົບກັບສັງຄົມບໍ່ວ່າຈະໂດຍກົງ ຫລື ໂດຍອ້ອມ
5. ຈິດຕະວິທະຍາອຸດສາຫະກຳ (Industrial Psychology): ເປັນສາຂາທີ່ຄົ້ນຫາວິທີການ ແລະ ຫຼັກການຂອງຈິດຕະວິທະຍາ ທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ເກີດປະສິດທິພາບໃນການເຮັດວຽກງານຂອງທຸລະກິດຕ່າງໆ ເຊັ່ນ: ໃນອຸດສາຫະກຳໂຮງງານ, ທຸລະກິດການບໍລິການຕ່າງໆ ເປັນຕົ້ນ ຕະຫລອດຈົນເຖິງການສຶກສາຜົນຂອງສິ່ງແວດລ້ອມປະເພດຕ່າງໆທີ່ມີຜົນຕໍ່ການເຮັດວຽກງານດ້ວຍ.
6. ຈິດຕະວິທະຍາການທົດລອງ (Experimental Psychology): ສຶກສາພຶດຕິກຳພື້ນຖານຂອງມະນຸດໂດຍເນັ້ນໃຊ້ວິທີການທົດລອງໃນຫ້ອງປະຕິບັດການ ຫລື ເປັນຂະບວນການທົດລອງໃນລັກສະນະອື່ນໆເພື່ອໃຫ້ເຂົ້າໃຈເຖິງສາເຫດ ແລະ ຜົນຂອງພຶດຕິກຳໄດ້ຢ່າງເຊື່ອຫມັ່ນຫລາຍຂຶ້ນ ເຊັ່ນ: ການທົດລອງເລື່ອງການຮຽນຮູ້ການຄ້ອຍຕາມ ການອົບຮົມເບີ່ງແຍງເປັນຕົ້ນ
7. ຈິດຕະວິທະຍາອະປົກກະຕິ (Abnormal Psychology): ເປັນການສຶກສາສາເຫດ ການປ້ອງກັນ ແກ້ໄຂພຶດຕິກຳທີ່ມີຄວາມຜິດປົກກະຕິຂອງມະນຸດທັງທາງດ້ານຈິດໃຈ ແລະ ຮ່າງກາຍ
8. ຈິດຕະວິທະຍາຄລິນິກ (Clinical Psychology): ເປັນການສຶກສາເຖິງການນຳຈິດຕະວິທະຍາໄປປະຍຸກໃຊ້ໃນການພິຈາລະນາພະຍາດ ແລະ ການໃຫ້ບໍລິການບຳບັດຖືຮັກສາມະນຸດທີ່ມີບັນຫາທາງຈິດ ເຊັ່ນ: ບັນຫາການກໍ່ອາດຊະຍາກຳ, ການຕິດຢາເສບຕິດເປັນຕົ້ນ.
2. ຈິດຕະວິທະຍາການສຶກສາ (Educational Psychology): ສຶກສາພັດທະນາການຮຽນການສອນ ແລະວິທີການສົ່ງເສີມປະສິດທິພາບຂອງການຮຽນຮູ້ໂດຍນຳຫຼັກທາງຈິດຕະວິທະຍາມາໃຊ້
3. ຈິດຕະວິທະຍາພັດທະນາການ (Developmental Psychology): ສຶກສາພັດທະນາການດ້ານຕ່າງໆຂອງມະນຸດຕັ້ງແຕ່ປະຕິສົນທິຈົນກະທັ້ງເຖິງໄວຕ່າງໆ ໂດຍເນັ້ນເຮັດຄວາມເຂົ້າໃຈການພັດທະນາການດ້ານຮ່າງກາຍ ສະຕິປັນຍາ ອາລົມ ແລະ ສັງຄົມ
4. ຈິດຕະວິທະຍາສັງຄົມ (Social Psychology): ເປັນສາຂາທີ່ສຶກສາເຖິງພຶດຕິກຳຂອງບຸກຄົນທີ່ມີຜົນກະທົບກັບສັງຄົມບໍ່ວ່າຈະໂດຍກົງ ຫລື ໂດຍອ້ອມ
5. ຈິດຕະວິທະຍາອຸດສາຫະກຳ (Industrial Psychology): ເປັນສາຂາທີ່ຄົ້ນຫາວິທີການ ແລະ ຫຼັກການຂອງຈິດຕະວິທະຍາ ທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ເກີດປະສິດທິພາບໃນການເຮັດວຽກງານຂອງທຸລະກິດຕ່າງໆ ເຊັ່ນ: ໃນອຸດສາຫະກຳໂຮງງານ, ທຸລະກິດການບໍລິການຕ່າງໆ ເປັນຕົ້ນ ຕະຫລອດຈົນເຖິງການສຶກສາຜົນຂອງສິ່ງແວດລ້ອມປະເພດຕ່າງໆທີ່ມີຜົນຕໍ່ການເຮັດວຽກງານດ້ວຍ.
6. ຈິດຕະວິທະຍາການທົດລອງ (Experimental Psychology): ສຶກສາພຶດຕິກຳພື້ນຖານຂອງມະນຸດໂດຍເນັ້ນໃຊ້ວິທີການທົດລອງໃນຫ້ອງປະຕິບັດການ ຫລື ເປັນຂະບວນການທົດລອງໃນລັກສະນະອື່ນໆເພື່ອໃຫ້ເຂົ້າໃຈເຖິງສາເຫດ ແລະ ຜົນຂອງພຶດຕິກຳໄດ້ຢ່າງເຊື່ອຫມັ່ນຫລາຍຂຶ້ນ ເຊັ່ນ: ການທົດລອງເລື່ອງການຮຽນຮູ້ການຄ້ອຍຕາມ ການອົບຮົມເບີ່ງແຍງເປັນຕົ້ນ
7. ຈິດຕະວິທະຍາອະປົກກະຕິ (Abnormal Psychology): ເປັນການສຶກສາສາເຫດ ການປ້ອງກັນ ແກ້ໄຂພຶດຕິກຳທີ່ມີຄວາມຜິດປົກກະຕິຂອງມະນຸດທັງທາງດ້ານຈິດໃຈ ແລະ ຮ່າງກາຍ
8. ຈິດຕະວິທະຍາຄລິນິກ (Clinical Psychology): ເປັນການສຶກສາເຖິງການນຳຈິດຕະວິທະຍາໄປປະຍຸກໃຊ້ໃນການພິຈາລະນາພະຍາດ ແລະ ການໃຫ້ບໍລິການບຳບັດຖືຮັກສາມະນຸດທີ່ມີບັນຫາທາງຈິດ ເຊັ່ນ: ບັນຫາການກໍ່ອາດຊະຍາກຳ, ການຕິດຢາເສບຕິດເປັນຕົ້ນ.
9. ຈິດຕະວິທະຍາບຸກຄະລິກກະພາບ (Personality Psychology): ຈິດຕະວິທະຍາຂະແໜງນີ້ ເນັ້ນສຶກສາເພື່ອສຶກສາ ແລະ ສັງເກດພັດທະນາການຂອງມະນຸດໃນດ້ານຕ່າງໆ ເຮັດໃຫ້ເກີດພຶດຕິກຳທີ່ເພິ່ງປະສົງການພັດທະນາບຸກຄະລິກກະພາບທັງພາຍໃນ ແລະ ພາຍນອກໃຫ້ຄວາມສຳຄັນຕໍ່ການພັດທະນາຕົນ ພັດທະນາຈິດ ເຂົ້າໃຈປັດໄຈຕ່າງໆ ທີ່ມີຜົນຕໍ່ບຸກຄະລິກກະພາບ ທິດສະດີບຸກຄະລິກກະພາບ ແລະການພັດທະນາຕົນໄປສູ່ບຸກຄະລິກກະພາບທີ່ດີ.
10. ຈິດຕະວິທະຍາວິສະວະກຳ (Engineering Psychology): ຈິດຕະວິທະຍາຂະແໜງນີ້ ເນັ້ນສຶກສາເພື່ອສຶກສາຄວາມກ້າວໜ້າທາງເທັກໂນໂລຍີ ເຮັດໃຫ້ນັກວິຊາການເຫຼົ່ານີ້ ພະຍາຍາມທີ່ຈະສຶກສາຄົ້ນຄວ້າທົດລອງສ້າງເຄື່ອງມືທີ່ມີປະສິດທິພາບ ແລະ ຄວາມປອດໄພຕໍ່ການໃຊ້ເພື່ອສະແຫວງຫາຄວາມຮູ້ຕ່າງໆ ຂອງມະນຸດຕໍ່ໄປ ໂດຍເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມແນ່ໃຈວ່າເຄື່ອງມືຕ່າງໆ ທີ່ຖືກສ້າງຂຶ້ນສາມາດເຂົ້າກັນໄດ້ກັບຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການຂອງມະນຸດ.
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น