1.
ຄວາມໝາຍເຄືອຂ່າຍຄອມພິວເຕີ
ການສ້າງເຄືອຂ່າຍຄອມພິວເຕີ ທີ່ມາຈາກຜູ້ທີ່ຕ້ອງການແລກປ່ຽນຂໍ້ມູນທີ່ມີປະສິດທິພາບ ແລະວ່ອງໄວ ຄອມພິວເຕີນັ້ນ ເປັນອຸປະກອນທີ່ມີຄວາມສາມາດໃນການປະມວນຂໍ້ມູນໃນປະລິມານຫລາຍໄດ້ຢ່າງວ່ອງໄວ ແຕ່ມີຂໍ້ເສຍຄື ຜູ້ໃຊ້ບໍ່ສາມາດແຊຣ໌ຂໍ້ມູນກັບຄົນອື່ນໆໄດ້ ດັ່ງນັ້ນ, ກ່ອນມີການສ້າງເຄືອຂ່າຍຄອມພິວເຕີ ຜູ້ໃຊ້ຈະແລກປ່ຽນຂໍ້ມູນກັນໂດຍການ ພິມ (print) ຂໍ້ມູນອອກມາເປັນເອກະສານກ່ອນແລ້ວຄ່ອຍນຳໄປໃຫ້ຜູ້ໃຊ້ທີ່ຕ້ອງການໃຊ້ ຫລື ແກ້ໄຂຂໍ້ມູນອີກຄົນໜຶ່ງ ຊຶ່ງເຮັດໃຫ້ເສຍເວລາ ແລະ ເປັນວິທີທີ່ຫຍຸ້ງຍາກຫລາຍເມື່ອປຽບທຽບກັບປະຈຸບັນທີ່ມີການໃຊ້ເຄືອຂ່າຍຄອມພິວເຕີແລ້ວ.
ການເຮັດສຳເນົາ (copy) ຫລື
ບັນທຶກ (save) ຂໍ້ມູນລົງໃນແຜ່ນດິດກ໌ (floppy disk) ແລ້ວສົ່ງໃຫ້ຄົນອື່ນກໍເປັນອີກວິທີໜຶ່ງທີ່ນິຍົມໃຊ້ກັນກ່ອນທີ່ຈະມີການສ້າງເຄືອຂ່າຍຄອມພິວເຕີ ແລະ ນັບວ່າເປັນວິທີທີ່ເສຍເວລາ ແລະ ຫຍຸ້ງຍາກນ້ອຍກວ່າການສົ່ງເປັນແຜ່ນເຈ້ຍ ເນື່ອງຈາກບໍ່ຕ້ອງເສຍເວລາໃນການແປງຂໍ້ມູນ ເພາະຄອມພິວເຕີສາມາດອ່ານຂໍ້ມູນໃນແຜ່ນດິດກ໌ໄດ້ເລຍ ການໃຊ້ຄອມພິວເຕີລັກສະນະນີ້ເອີ້ນວ່າ: sneakernet ຫລື ເຄືອຂ່າຍຄອມພິວເຕີທີ່ມີກນເປັນສື່ຮັບສົ່ງຂໍ້ມູນ ການໃຊ້ເຄືອຂ່າຍແບບ sneakernet ນີ້ ຖືວ່າຍັງຊ້າຫລາຍເມື່ອທຽບກັບຄວາມໄວຂອງຄອມພິວເຕີ
ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມໃນປະຈຸບັນການໃຊ້ຄອມພິວເຕີລັກສະນະນີ້ ກໍຍັງມີການໃຊ້ກັນຢູ່ດ້ວຍໃນອົງກອນທີ່ບໍ່ມີລະບົບເຄືອຂ່າຍຄອມພິວເຕີ.
ການໃຊ້ເຄືອຂ່າຍຄອມພິວເຕີທີ່ເຊື່ອມຕໍ່ຄອມພິວເຕີກັນໂດຍສາຍສັນຍານ ການຖ່າຍໂອນຂໍ້ມູນລະຫວ່າງເຄື່ອງຈະໄວຫລາຍເນື່ອງຈາກການເດິນທາງຂອງຂໍ້ມູນຜ່ານສາຍສັນຍານນີ້ ຈະມີຄວາມໄວເກືອບເທົ່າຄວາມໄວແສງ ເພາະສະນັ້ນເຖິງແມ່ນວ່າຜູ້ໃຊ້ຄອມພິວເຕີຈະຢູ່ຫ່າງກັນພຽງໃດ ການແລກປ່ຽນຂໍ້ມູນກໍຈະໄວກວ່າການໃຊ້ແຜ່ນດິດກ໌ຫລາຍ ເຄືອຂ່າຍແບບນີ້ເຮັດໃຫ້ຜູ້ໃຊ້ສາມາດແຊຣ໌ຂໍ້ມູນໄດ້ຢ່າງວ່ອງໄວ ແລະ ມີປະສິດທິພາບ
2. ອົງຄ໌ປະກອບພື້ນຖານຂອງເຄືອຂ່າຍຄອມພິວເຕີ
- ຄອມພິວເຕີຢ່າງນ້ອຍ 2 ເຄື່ອງ
- ເນັດເວິກກາດ (NIC : Network Interface Card)
- ສາຍສັນຍານ
ແລະ ອຸປະກອນຮັບສົ່ງຂໍ້ມູນ ເຊັ່ນ ເຣົາເຕີຣ໌, ເກດເວຢ໌ ເປັນຕົ້ນ
- ໂປຣໂຕຄອນ (Protocol) ຫລື ພາສາທີ່ຄອມພິວເຕີໃຊ້ສື່ສານຜ່ານເຄືອຂ່າຍຄອມພິວເຕີ
- ລະບົບປະຕິບັດການເຄືອຂ່າຍ (NOS : Network
Operating System)
3. ປະໂຫຍດຂອງເຄືອຂ່າຍຄອມພິວເຕີ
- ສາມາດແລກປ່ຽນຂໍ້ມູນໄດ້ຢ່າງວ່ອງໄວແລະມີປະສິດທິພາບ
- ສາມາດແຊຣ໌ຊອຟແວຣ໌ ແລະ ຮາດແວຣ໌ ໄດ້ ເຊັ່ນ:
ເຄື່ອງພິມ, ສແກນເນີຣ໌, ຮາດດິດກ໌ ເປັນຕົ້ນ
- ສາມາດທັງຫມົດການຈັດການໄວ້ໃນເຄື່ອງທີ່ເປັນ server
- ສາມາດໃຊ້ຈົດຫມາຍອິເລັກໂທນິກສ໌(e-mail) ເພື່ອຕິດຕໍ່ຜູ້ທີ່ຢູ່ໄກກັນໄດ້ຢ່າງວ່ອງໄວ
- ການສົນທະນາຜ່ານເຄືອຂ່າຍ(chat)
- ການປະຊຸມທາງໄກ
(video
conference)
- ປະຢັດຄ່າໃຊ້ຈ່າຍໃນການຊື້ຊອຟແວຣ໌
ແລະ ຮາດແວຣ໌ຈຳນວນຫລາຍ ເນື່ອງຈາກໃຊ້ຮ່ວມກັນໄດ້
4. ປະເພດຂອງເຄືອຂ່າຍຄອມພິວເຕີ ມີ 3 ປະເພດ ດັ່ງລຸ່ມນີ້:
4.1. ລະບົບເຄືອຂ່າຍລະດັບທ້ອງຖິ່ນ LAN (Local Area Network)
ເປັນລະບົບເຄືອຂ່າຍທີ່ໃຊ້ງານຢູ່ໃນບໍລິເວນທີ່ບໍ່ກວ້າງປານໃດ ອາດໃຊ້ຢູ່ພາຍໃນອາຄານດຽວກັນຫລື ອາຄານທີ່ຢູ່ໃກ້ກັນ ເຊັ່ນ: ພາຍໃນມະຫາວິທະຍາໄລ, ອາຄານສຳນັກງານ, ຄັງສິນຄ້າ ຫລື ໂຮງງານ ເປັນຕົ້ນ. ການສົ່ງຂໍ້ມູນສາມາດເຮັດໄດ້ດ້ວຍຄວາມໄວສູງ ແລະ ມີຂໍ້ຜິດພາດນ້ອຍ ລະບົບເຄືອຂ່າຍລະດັບທ້ອງຖິ່ນຈຶ່ງຖືກອອກແບບມາໃຫ້ຊ່ວຍຫຼຸດຕົ້ນທຶນ ແລະ ເພື່ອເພີ່ມປະສິດທິພາບໃນການເຮັດວຽກງານ ແລະ ໃຊ້ງານອຸປະກອນຕ່າງໆ ຮ່ວມກັນ.
4.2. ລະບົບເຄືອຂ່າຍລະດັບເມືອງ MAN (Metropolitan Area Network)
ເປັນລະບົບເຄືອຂ່າຍທີ່ມີຂະໜາດຢູ່ລະຫວ່າງ LAN ແລະ WAN ເປັນລະບົບເຄືອຂ່າຍທີ່ໃຊ້ພາຍໃນເມືອງ ຫລື ແຂວງເທົ່ານັ້ນ ການເຊື່ອມໂຢງຈະຕ້ອງອາໄສລະບົບບໍລິການເຄືອຂ່າຍສາທາລະນະ ຈຶ່ງເປັນເຄືອຂ່າຍທີ່ໃຊ້ກັບອົງຄ໌ການທີ່ມີສາຂາຫ່າງໄກ ແລະ ຕ້ອງການເຊື່ອມສາຂາເຫຼົ່ານັ້ນເຂົ້ານຳກັນ ເຊັ່ນ: ທະນາຄານ ເຄືອຂ່າຍແວນເຊື່ອມໂຢງໄລະຍະໄກຫລາຍ ຈຶ່ງມີຄວາມໄວໃນການສື່ສານບໍ່ສູງ ເນື່ອງຈາກມີສັນຍານລົບກວນໃນສາຍ ເທັກໂນໂລຢີທີ່ໃຊ້ກັບເຄືອຂ່າຍແວນມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍ ມີການເຊື່ອມໂຢງລະຫວ່າງປະເທດດ້ວຍຊ່ອງສັນຍານດາວທຽມ ເສັ້ນໃຍນຳແສງ, ຄື້ນໄມໂຄຣເວຟ, ຄື້ນວິທະຍຸ, ສາຍເຄເບີນ
4.3. ລະບົບເຄືອຂ່າຍລະດັບປະເທດ ຫລື ເຄືອຂ່າຍບໍລິເວນກວ້າງ WAN (Wide Area Network)
ເປັນລະບົບເຄືອຂ່າຍທີ່ຕິດຕັ້ງໃຊ້ງານຢູ່ໃນບໍລິເວນກວ້າງ
ເຊັ່ນ: ລະບົບເຄືອຂ່າຍທີ່ຕິດຕັ້ງໃຊ້ງານທົ່ວໂລກ ເປັນເຄືອຂ່າຍທີ່ເຊື່ອມຕໍ່ຄອມພິວເຕີ
ຫລື ອຸປະກອນທີ່ຢູ່ຫ່າງໄກກັນເຂົ້ານຳກັນ ອາດຈະຕ້ອງເປັນການຕິດຕໍ່ສື່ສານກັນໃນລະດັບປະເທດ
ຂ້າມທະວີບ ຫລື ທົ່ວໂລກກໍໄດ້ ໃນການເຊື່ອມການຕິດຕໍ່ນັ້ນ
ຈະຕ້ອງມີການຕໍ່ເຂົ້າກັບລະບົບສື່ສານຂອງອົງຄ໌ການໂທລະສັບ ຫລື ການສື່ສານແຫ່ງປະເທດເສຍກ່ອນ
ເພາະຈະເປັນການສົ່ງຂໍ້ມູນຜ່ານສາຍໂທລະສັບໃນການຕິດຕໍ່ສື່ສານກັນ ໂດຍປົກກະຕິມີອັດຕາການສົ່ງຂໍ້ມູນທີ່ຕ່ຳ
ແລະ ມີໂອກາດເກີດຂໍ້ຜິດພາດ
ການສົ່ງຂໍ້ມູນອາດໃຊ້ອຸປະກອນໃນການສື່ສານ ເຊັ່ນ: ໂມເດັມ (Modem) ມາຊ່ວຍ.
5. ຮູບແບບຂອງເຄືອຂ່າຍຄອມພິວເຕີ
ການເຊື່ອມຕໍ່ຄອມພິວເຕີ ຫຼື ອຸປະກອນຮັບສົ່ງຂໍ້ມູນ ທີ່ປະກອບກັນເປັນເຄືອຂ່າຍທີ່ມີການເຊື່ອມໂຍງເຖິງກັນ
ໃນຮູບແບບຕ່າງໆ ສາມາດແບ່ງອອກຕາມລັກສະນະຂອງການເຊື່ອມຕໍ່ໄດ້ 4 ຮູບແບບຄື:
5.1. ເຄືອຂ່າຍຄອມພິວເຕີ
ແບບບັສ (Bus topology) ເປັນຮູບແບບທີ່ມີໂຄງສ້າງທີ່ບໍ່ຫຍຸ້ງຍາກ
ສະຖານີທຸກສະຖານີໃນເຄືອຂ່າຍ ຈະເຊື່ອມຕໍ່ເຂົ້າກັບສາຍສື່ສານຫຼັກພຽງສາຍດຽວທີ່ ເອີ້ນວ່າ:
ບັສ (bus) ການຈັດສົ່ງຂໍ້ມູນລົງໃນບັສ
ຈຶ່ງໄປເຖິງທຸກສະຖານີໄດ້ ເຊິ່ງການຈັດສົ່ງວິທີນີ້ ຕ້ອງກໍານົດວິທີການທີ່ ຈະບໍ່ໃຫ້ທຸກສະຖານີສົ່ງຂໍ້ມູນພ້ອມກັນ
ເພາະຈະເຮັດໃຫ້ເກີດການຊົນກັນຂອງຂໍ້ມູນ ໂດຍວິທີການທີ່ໃຊ້ ອາດເປັນການແບ່ງຊ່ວງເວລາ ຫຼື
ໃຫ້ແຕ່ລະສະຖານີໃຊ້ຄື້ນຄວາມຖີ່ໃນການສົ່ງສັນຍານທີ່ແຕກຕ່າງກັນ ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ
ເຄືອຂ່າຍແບບບັສ ບໍ່ໄດ້ຮັບຄວາມນິຍົມໃນປະຈຸບັນ ເນື່ອງຈາກວ່າ ຄວາມເສຍຫາຍທີ່ເກີດຂື້ນກັບ
ບັສ ພຽງຈຸດດຽວ ກໍຈະສົ່ງຜົນໃຫ້ທຸກອຸປະກອນ ບໍ່ສາມາດສື່ສານເຖິງກັນໄດ້ເລີຍ.
↪ ຂໍ້ດີ:
· ➲
ບໍ່ຕ້ອງເສຍຄ່າໃຊ້ຈ່າຍໃນການວາງສາຍເຄເບີ້ນ
· ➲
ສາມາດຂະຫຍາຍລະບົບໄດ້ງ່າຍ
· ➲
ເສຍຄ່າໃຊ້ຈ່າຍນ້ອຍ
·
➲ ຕິດຕັ້ງລະບົບໄດ້ງ່າຍ ແລະ ສະດວກ
↪ ຂໍ້ເສຍ:
➲ ອາດເກີດຂໍ້ຜິດພາດໄດ້ງ່າຍ
ເນື່ອງຈາກທຸກເຄື່ອງຄອມພິວເຕີ ຕໍ່ຢູ່ເທິງສາຍສັນຍານພຽງເສັ້ນດຽວ
➲ ຖ້າເກີດຈຸດທີ່ເສຍຫາຍ
ຈະຫາໄດ້ຍາກ
5.2. ເຄືອຂ່າຍຄອມພິວເຕີ
ແບບວົງແຫວນ (Ring topology) ເປັນເຄືອຂ່າຍຄອມພິວເຕີ ທີ່ເຊື່ອມຕໍ່ກັບຄອມພິວເຕີ
ດ້ວຍສາຍເຄເບີ້ນຍາວເສັ້ນດຽວ ໃນລັກສະນະວົງແຫວນ ການຮັບສົ່ງຂໍ້ມູນໃນເຄືອຂ່າຍວົງແຫວນ
ຈະໃຊ້ທິດທາງດຽວເທົ່ານັ້ນ ເມື່ອຄອມພິວເຕີເຄື່ອງໜຶ່ງສົ່ງຂໍ້ມູນ ມັນກໍຈະສົ່ງໄປຍັງເຄື່ອງຄອມພິວເຕີເຄື່ອງຖັດໄປ
ຖ້າຂໍ້ມູນທີ່ຮັບມາບໍ່ຕົງຕາມທີ່ຄອມພິວເຕີເຄື່ອງຕົ້ນທາງບອກມັນກໍຈະສົ່ງໄປຍັງ ຄອມພິວເຕີເຄື່ອງຖັດໄປ
ເຊິ່ງຈະເປັນຂັ້ນຕອນແບບນີ້ໄປເລື້ອຍໆ ຈົນກວ່າຈະເຖິງຄອມພິວເຕີປາຍທາງທີ່ຖືກບອກຕາມທີ່ຢູ່.
↪ ຂໍ້ດີ:
➲ ໃຊ້ເຄເບີ້ນ ແລະ
ເນື້ອທີ່ໃນການຕິດຕັ້ງນ້ອຍ
➲ ຄອມພິວເຕີທຸກເຄື່ອງໃນເນັດເວີກ
ມີໂອກາດທີ່ຈະສົ່ງຂໍ້ມູນໄດ້ຢ່າງເທົ່າທຽມກັນ
➲ ເໝາະກັບການໃຊ້ເສັ້ນໃຍນໍາແສງໃຫ້ເກີດຄວາມໄວ
↪ ຂໍ້ເສຍ:
· ➲
ຫາກໂໜດໃດໂໜດໜື່ງເກີດປັນຫາຂື້ນ ຈະຄົ້ນຫາໄດ້ຍາກວ່າ ວ່າຕົ້ນເຫດເກີດຢູ່ໃສ
ແລະ ວົງແຫວນຈະຂາດອອກ.
5.3. ເຄືອຂ່າຍຄອມພິວເຕີແບບດາວ
(Star Network) ເປັນເຄືອຂ່າຍທີ່ເຊື່ອມຕໍ່ຄອມພິວເຕີ
ເຂົ້າກັບອຸປະກອນທີ່ເປັນຈຸດສູນກາງ ຂອງເຄືອຂ່າຍ ໂດຍການນໍາສະຖານີຕ່າງໆ ມາຕໍ່ຮ່ວມກັນກັບໜ່ວຍສະຫຼັບສາຍກາງການຕິດຕໍ່ສື່ສານ
ລະຫວ່າງສະຖານີຈະກະທໍາໄດ້ ດ້ວຍການ ຕິດຕໍ່ຜ່ານທາງວົງຈອນໜ່ວຍສະຫຼັບສາຍກາງ ການທໍາງານຂອງໜ່ວຍສະຫຼັບສາຍກາງຈຶ່ງເປັນ
ສູນກາງຂອງການຕິດຕໍ່ ວົງການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງສະຖານີຕ່າງໆ ທີ່ຕ້ອງການຕິດຕໍ່ກັນ.
↪ ຂໍ້ດີ:
· ➲ ຕິດຕັ້ງ ແລະ ດູແລຮັກສາໄດ້ງ່າຍ
· ➲
ແມ່ນວ່າ ສາຍທີ່ເຊື່ອມຕໍ່ໄປຍັງບາງໂໜດຈະຂາດ
ໂໜດທີ່ເຫຼືອຢູ່ກໍຈະຍັງສາມາດທໍາງານໄດ້
· ➲ ການມີ Central node ຢູ່ບ່ອນກາງເປັນຕົວເຊື່ອມລະບົບ ຖ້າລະບົບເກີດທໍາງານບົກຜ່ອງເສຍຫາຍ
ເຮັດໃຫ້ເຮົາຮູ້ໄດ້ທັນທີວ່າ ຈະໄປັແກ້ບັນຫາທີ່ໃດ.
↪ ຂໍ້ເສຍ:
➲ ເສຍຄ່າໃຊ້ຈ່າຍຫຼາຍ
ທັງໃນດ້ານຂອງເຄື່ອງທີ່ຈະເປັນ Central node ແລະ ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍ ໃນການຕິດຕັ້ງສາຍເຄເບີ້ນໃນສະຖານີງານ
➲ ການຂະຫຍາຍລະບົບໃຫ້ໃຫຍ່ຂື້ນເຮັດໄດ້ຍາກ
ເພາະວ່າ ➲ ການຂະຫຍາຍແຕ່ລະຄັ້ງ ຈະຕ້ອງກ່ຽວຂ້ອງກັບໂໜດອື່ນໆ ທັງໝົດຂອງລະບົບ
➲ ຖ້າເຄື່ອງທີ່ເປັນສູນກາງເສຍ
ເຮັດໃຫ້ທັງໝົດຂອງເຄືອຂ່າຍ ບໍ່ສາມາດທໍາງານໄດ້.5.4. ເຄືອຂ່າຍແບບຜະສົມ (Hybrid Topology) ເປັນເຄືອຂ່າຍທີ່ຜະສົມຜະສານກັນທັງແບບດາວ, ວົງແຫວນ ແລະ ບັສ ເຊັ່ນ: ວິທະຍາເຂດຂະໜາດນ້ອຍທີ່ມີຫຼາຍ ອາຄານເຄືອຂ່າຍຂອງແຕ່ລະອາຄານ ອາດໃຊ້ແບບບັສເຊື່ອມຕໍ່ກັບອາຄານອື່ນໆ ທີ່ໃຊ້ແບບດາວ ແລະ ແບບວົງແຫວນ
ຄຸນສົມບັດເດັ່ນຢ່າງໜຶ່ງ ຂອງເຄືອຂ່າຍແບບຜະສົມ ກໍຄື
ຜູ້ໃຊ້ສາມາດເຊື່ອມຕໍ່ກັບເຄືອຂ່າຍຈາກໄລຍະໄກ ເຊັ່ນ: ຢູ່ທີ່ບ້ານ ຫຼື ຢູ່ພາກສະໜາມໄດ້ ໃນການເຊື່ອມຕໍ່ກໍ ຈະໄດ້ຄອມພິວເຕີສົ່ງໂມເດັມໝຸນສັນຍານ ໃຫ້ເລ່ນຜ່ານສາຍ
ໂທລະສັບໄປເຊື່ອມຕໍ່ກັບເຄືອຂ່າຍ ຫຼັງຈາກການເຊື່ອມຕໍ່ຜູ້ໃຊ້ ສາມາດເຂົ້າໄປເອີ້ນໃຊ້ຂໍ້ມູນໄດ້
ສະເໝືອນກັບວ່າ ກໍາລັງໃຊ້ເຄືອຂ່າຍທີ່ບໍລິສັດ ໂດຍປົກກະຕິ ເຄືອຂ່າຍແບບຜະສົມຜະສານ ຈະມີລາຄາແພງກວ່າເຄືອຂ່າຍແບບຕ່າງໆ
ເພາະວ່າ ເຄືອຂ່າຍແບບນີ້ ເປັນເຄືອຂ່າຍຂະໜາດໃຫຍ່ ແລະ ມີຄວາມສັບຊ້ອນສູງ ນອກຈາກນີ້
ຍັງຕ້ອງມີການລົງທຶນ ກ່ຽວກັບ ລະບົບຮັກສາຄວາມປອດໄພ ຫຼາຍກວ່າເຄືອຂ່າຍອື່ນອີກດ້ວຍ
ເນື່ອງຈາກເປັນການເຊື່ອມຕໍ່ໄລຍະໄກ.
