ຄະຣາວາດທັມ
ຄາຣະວາດທັມ ໝາຍເຖິງ ທັມມະຂອງຄະຣາວາດ ຫລື ທັມມະສຳລັບຜູ້ຄອງເຮືອນ
ຄະຣາວາດ ໝາຍເຖິງ ຜູ້ຄອງເຮືອນ ບາງທີເອີ້ນວ່າ: ຄະລືຫັດ ໝາຍເຖິງ
ບຸກຄົນທີ່ບໍ່ແມ່ນນັກບວດ ຫລືພະສົງຄ໌ ທີ່ມີອາຊີບແຕກຕ່າງກັນ ເຊັ່ນ:
ຊາວນາ, ຊາວໄຮ່, ພໍ່ຄ້າ, ນັກສຶກສາ
ເປັນຕົ້ນ.
ຄະຣາວາດທັມ 4 ປະການ ຄື:
1. ສັຈຈະ (ຄວາມຊື່ສັດ)
2. ທະມະ (ການຝຶກຕົນ)
3. ຂັນຕິ (ການອົດທົນ)
4. ຈາຄະ (ການບໍລິຈາກ/ຄວາມເສຍສະຫລະ)
1. ສັຈຈະ (ຄວາມຊື່ສັດ)
2. ທະມະ (ການຝຶກຕົນ)
3. ຂັນຕິ (ການອົດທົນ)
4. ຈາຄະ (ການບໍລິຈາກ/ຄວາມເສຍສະຫລະ)
1.
ສັຈຈະ (ຄວາມຊື່ສັດ)
ສັດຈະ ໃນຄະຣາວາດທັມ 4 ໝາຍເຖິງ ຄວາມຊື່ສັດ ຊື່ກົງ ດ້ວຍກາຍຈິງ ຄື ປະພຶດດ້ວຍຄວາມສຸຈະຣິດ ບໍ່ຄົດໂກງ ບໍ່ຫລອກລວງ ບໍ່ເວົ້າຕົ໋ວະ ຄື ເວົ້າຄວາມຈິງ ແລະ ໃຈຈິງ ຄື ມີຄວາມຈິງໃຈ
ສັດຈະ ໃນຄະຣາວາດທັມ 4 ໝາຍເຖິງ ຄວາມຊື່ສັດ ຊື່ກົງ ດ້ວຍກາຍຈິງ ຄື ປະພຶດດ້ວຍຄວາມສຸຈະຣິດ ບໍ່ຄົດໂກງ ບໍ່ຫລອກລວງ ບໍ່ເວົ້າຕົ໋ວະ ຄື ເວົ້າຄວາມຈິງ ແລະ ໃຈຈິງ ຄື ມີຄວາມຈິງໃຈ
2.
ທະມະ (ການຝຶກຕົນ)
ທະມະ ໃນຄະຣາວາດທັມ 4 ໝາຍເຖິງ ການຝຶກຝົນ ການຝຶກຕົນ ໃຫ້ມີການປັບປຸງຕົວ ທັງໃນດ້ານຈິດໃຈ ແລະ ການກະທຳ ດ້ວຍປັນຍາເພື່ອປັບປຸງ ແກ້ໄຂຂໍ້ບົກຜ່ອງໃນຫນ້າທີ່ການງານ ຫລື ສິ່ງທີ່ກະທຳຢູ່ນັ້ນ
ທະມະ ໃນຄະຣາວາດທັມ 4 ໝາຍເຖິງ ການຝຶກຝົນ ການຝຶກຕົນ ໃຫ້ມີການປັບປຸງຕົວ ທັງໃນດ້ານຈິດໃຈ ແລະ ການກະທຳ ດ້ວຍປັນຍາເພື່ອປັບປຸງ ແກ້ໄຂຂໍ້ບົກຜ່ອງໃນຫນ້າທີ່ການງານ ຫລື ສິ່ງທີ່ກະທຳຢູ່ນັ້ນ
ທະມະ ເປັນທັມທີ່ມຸ້ງເນັ້ນໃຫ້ໃຊ້ປັນຍາຕຶງຕອງ ແລະ ໄຕ່ຕອງໃຫ້ອ້ອມຄອບກ່ອນທີ່ຈະກະທຳການໃດໆ ໂດຍຕ້ອງຄຳນຶງຢູ່ສະເໝີວ່າ ມີປະໂຫຍດຫລາຍກວ່າໂທດ ຫລື ມີດີຫລາຍກວ່າຊົ່ວຈຶ່ງຈະກະທຳ
ໂດຍສະເພາະການເອົາຊະນະຄວາມໂກດ ເພາະເມື່ອຄວາມໂກດເກີດຂຶ້ນຍ່ອມສົ່ງຜົນໃຫ້ຈິດໃຈຂຸ່ນມົວ ຜິວພັນເສົ້າໝອງ ເປັນເຫດໃຫ້ເກີດຜົນເສຍແກ່ຕົນເອງ ແລະ ຜູ້ອື່ນ ທັງນີ້ ເພາະຜູ້ມີໂກດຍ່ອມບໍ່ຮູ້ຈັກຜິດຖືກ ບໍ່ຮູ້ດີຊົ່ວ ສາມາດຂ້າໄດ້ແມ້ກະທັ່ງບິດາມານດາຂອງຕົນເອງ ຜູ້ທີ່ຖືກຄວາມໂກດເຂົ້າຄອບງຳຍ່ອມເສຍຊັບ ເສື່ອມລາບຢົດ
ຫາທີ່ພຶ່ງພິງໄດ້ຍາກ ບໍ່ມີຍາດຂາດມິດ
ທະມະ ແບ່ງເປັນອອກ 2 ປະການ ຄື:
1. ການຝຶກຝົນຕົນເອງ ເປັນຄວາມມຸ້ງໝາຍເພື່ອສະກົດກັ້ນ ຝຶກຝົນ ອົບຮົມຈິດໃຈຂອງຕົນໃຫ້ມີສະພາບຈິດໃຈດີຂຶ້ນ ໃຫ້ເຂັ້ມແຂງຫລາຍຂຶ້ນ ຝຶກຂົ່ມຄວາມຮູ້ສຶກເພື່ອໃຫ້ພ້ອມກັບສະຖານນະການຕ່າງໆ ທີ່ອາດເກີດຂຶ້ນ ເຮົາຕ້ອງຂົ່ມໃຈບໍ່ໃຫ້ສະແດງອາການຮວນເຮ ຫວາດຫວັ່ນ ເຊັ່ນ: ບໍ່ຫລົງລືມສະຕິດ່າວ່າອອກມາໂດຍບໍ່ມີສະຕິຢັບຢັ້ງ ຫລື ຂົ່ມຄວາມລະອາຍເມື່ອຕ້ອງເວົ້າ ຫລື ສະແດງອອກ
1. ການຝຶກຝົນຕົນເອງ ເປັນຄວາມມຸ້ງໝາຍເພື່ອສະກົດກັ້ນ ຝຶກຝົນ ອົບຮົມຈິດໃຈຂອງຕົນໃຫ້ມີສະພາບຈິດໃຈດີຂຶ້ນ ໃຫ້ເຂັ້ມແຂງຫລາຍຂຶ້ນ ຝຶກຂົ່ມຄວາມຮູ້ສຶກເພື່ອໃຫ້ພ້ອມກັບສະຖານນະການຕ່າງໆ ທີ່ອາດເກີດຂຶ້ນ ເຮົາຕ້ອງຂົ່ມໃຈບໍ່ໃຫ້ສະແດງອາການຮວນເຮ ຫວາດຫວັ່ນ ເຊັ່ນ: ບໍ່ຫລົງລືມສະຕິດ່າວ່າອອກມາໂດຍບໍ່ມີສະຕິຢັບຢັ້ງ ຫລື ຂົ່ມຄວາມລະອາຍເມື່ອຕ້ອງເວົ້າ ຫລື ສະແດງອອກ
ອີກຢ່າງໜຶ່ງ ທະມະນີ້
ໃນຄວາມຫມາຍທີ່ເລິກໃນທາງພຣະ ໝາຍເຖິງ ການຮູ້ຈັກຝຶກອິນຊີ (ກາຍ ແລະ ໃຈ)
ໄດ້ແກ່: ຕາ ຫູ ດັງ ລິ້ນ ກາຍ ໃຈ ດ້ວຍອຳນາດຂອງຄຸນະທັມ ບໍ່ໃຫ້ເປັນໄປຕາມກຳລັງຂອງກິເລສຫລື ຄວາມຊົ່ວຊາມ
ການຝຶກໃຈໃຫ້ມີທະມະ ຄື ການຮູ້ຈັກໃຊ້ສະຕິໃຫ້ຫລາຍ ເພື່ອຂົ່ມຄວາມຮູ້ສຶກທີ່ບໍ່ດີໄວ້ ແລະ ຫາທາງພັດທະນາໃຈຕົນເອງໃຫ້ຫມັ້ນຄົງຂຶ້ນ ດ້ວຍວິທີການຝຶກຈິດໃຈ
ເຊັ່ນ: ຝຶກສະມາທິ, ຝຶກນັ່ງກຳມະຖານ
ເປັນຕົ້ນ
2.
ການຂົ່ມໃຈຕົນເອງ ຄື: ການຢັບຢັ້ງ ແລະ ຮູ້ຈັກຄວບຄຸມຈິດໃຈຂອງຕົນບໍ່ໃຫ້ຕິດຢູ່ໃນວັງວົນແຫ່ງອະບາຍຍະມຸກແຫ່ງໂທສະ
ຄື:
ຄວາມໂກດ ໂມໂຫຮ້າຍ ໂລພະ ຄື ຄວາມທະຍານຢາກທີ່ຈະນຳໄປສູ່ການສະຫນອງຄວາມຕ້ອງການຂອງຕົນໃນທາງສິ່ງທີ່ບໍ່ຖືກຕ້ອງຕາມກົດຫມາຍ ແລະ ສິນທຳ ແລະ ໂມຫະ ຄື ຄວາມຫຼົງກັບຄວາມສຸກທີ່ເກິດຂື້ນຈາກສິ່ງທີ່ບໍ່ຢັ້ງຢືນ
ເປັນຕົ້ນ.
3.
ຂັນຕິ (ຄວາມອົດທົນ)
ຂັນຕິ ໃນຄະຣາວາດທັມ 4 ໝາຍເຖິງ ຄວາມອົດທົນ ອົດກັ້ນຕໍ່ບັນຫາອຸປະສັກນາໆ ປະການ ຕະຫລອດຈົນເຖິງອົດທົນ ອົດກັ້ນຕໍ່ສິ່ງທີ່ບໍ່ພຶງປາຖະຫນາທາງໃຈ ເຊັ່ນ: ຄວາມຍາກລຳບາກໃນການງານ, ຄຳປ້ອຍດ່າຈາກຜູ້ອື່ນ ຊຶ່ງຄວາມອົດທົນນີ້ ປະກອບດ້ວຍ 4 ລັກສະນະ ໄດ້ແກ່:
1. ຄວາມອົດທົນ ອົດກັ້ນຕໍ່ຄວາມຍາກລຳບາກກາກກໍາທາງທຳມະຊາດຊຶ່ງເກີດຂຶ້ນທາງກາຍ ເຊັ່ນ: ຄວາມຮ້ອນ, ຄວາມໜາວ, ຄວາມຫິວກະຫາຍ, ແລະ ຄວາມເມື່ອຍລ້າອ່ອນແຮງ
2. ຄວາມອົດທົນ ອົດກັ້ນຕໍ່ທຸກຂະເວທະນາທີ່ເກິດຂື້ນທາງກາຍ ເຊັ່ນ: ຄວາມເຈັບໄຂ້ໄດ້ປ່ວຍ, ຄວາມທຸກທໍລະມານ ກໍຮູ້ຈັກອົດທົນອົດກັ້ນເອົາໄວ້ ບໍ່ສ້າງຄວາມທຸກເພີ່ມຂຶ້ນອີກ
3. ຄວາມອົດທົນ ອົດກັ້ນຕໍ່ຄວາມເຈັບໃຈອັນເກີດຂຶ້ນທາງໃຈ ເຊັ່ນ: ວາຈາສໍ່ສຽດ, ຖ້ອຍຄຳດ່າວ່າຫຍາບຄາຍ ຫລື ຄຳກ່າວລ່ວງເກີນກໍ່ໃຫ້ເກີດຄວາມເສຍຫາຍ ສ້າງຄວາມຂຸ່ນເຄືອງໃຈອັນບໍ່ພຶງປາຖະຫນາ
4. ຄວາມອົດທົນ ອົດກັ້ນຕໍ່ພະລັງອຳນາດບີບຄັ້ນຂອງກິເລສ ໄດ້ແກ່: ຣາຄະ ໂທສະ ໂມຫະ ເປັນຕົ້ນ ຄວາມອົດທົນອົດກັ້ນຕໍ່ກິເລສທັງປວງ ເພື່ອໃຫ້ບັນລຸເປົ້າໝາຍສູງສຸດແຫ່ງຊີວິດທີ່ດີງາມ
ຂັນຕິ ໃນຄະຣາວາດທັມ 4 ໝາຍເຖິງ ຄວາມອົດທົນ ອົດກັ້ນຕໍ່ບັນຫາອຸປະສັກນາໆ ປະການ ຕະຫລອດຈົນເຖິງອົດທົນ ອົດກັ້ນຕໍ່ສິ່ງທີ່ບໍ່ພຶງປາຖະຫນາທາງໃຈ ເຊັ່ນ: ຄວາມຍາກລຳບາກໃນການງານ, ຄຳປ້ອຍດ່າຈາກຜູ້ອື່ນ ຊຶ່ງຄວາມອົດທົນນີ້ ປະກອບດ້ວຍ 4 ລັກສະນະ ໄດ້ແກ່:
1. ຄວາມອົດທົນ ອົດກັ້ນຕໍ່ຄວາມຍາກລຳບາກກາກກໍາທາງທຳມະຊາດຊຶ່ງເກີດຂຶ້ນທາງກາຍ ເຊັ່ນ: ຄວາມຮ້ອນ, ຄວາມໜາວ, ຄວາມຫິວກະຫາຍ, ແລະ ຄວາມເມື່ອຍລ້າອ່ອນແຮງ
2. ຄວາມອົດທົນ ອົດກັ້ນຕໍ່ທຸກຂະເວທະນາທີ່ເກິດຂື້ນທາງກາຍ ເຊັ່ນ: ຄວາມເຈັບໄຂ້ໄດ້ປ່ວຍ, ຄວາມທຸກທໍລະມານ ກໍຮູ້ຈັກອົດທົນອົດກັ້ນເອົາໄວ້ ບໍ່ສ້າງຄວາມທຸກເພີ່ມຂຶ້ນອີກ
3. ຄວາມອົດທົນ ອົດກັ້ນຕໍ່ຄວາມເຈັບໃຈອັນເກີດຂຶ້ນທາງໃຈ ເຊັ່ນ: ວາຈາສໍ່ສຽດ, ຖ້ອຍຄຳດ່າວ່າຫຍາບຄາຍ ຫລື ຄຳກ່າວລ່ວງເກີນກໍ່ໃຫ້ເກີດຄວາມເສຍຫາຍ ສ້າງຄວາມຂຸ່ນເຄືອງໃຈອັນບໍ່ພຶງປາຖະຫນາ
4. ຄວາມອົດທົນ ອົດກັ້ນຕໍ່ພະລັງອຳນາດບີບຄັ້ນຂອງກິເລສ ໄດ້ແກ່: ຣາຄະ ໂທສະ ໂມຫະ ເປັນຕົ້ນ ຄວາມອົດທົນອົດກັ້ນຕໍ່ກິເລສທັງປວງ ເພື່ອໃຫ້ບັນລຸເປົ້າໝາຍສູງສຸດແຫ່ງຊີວິດທີ່ດີງາມ
4.
ຈາຄະ (ການບໍລິຈາກ/ຄວາມເສຍສະຫລະ)
ຈາຄະ ໃນຄາຣະວາດທັມ 4 ໝາຍເຖິງ ການບໍລິຈາກ ຫລື ຄວາມເສຍສະຫລະຈາກຄວາມສຸກ ແລະຜົນປະໂຫຍດຂອງຕົນ ຕະຫລອດຈົນເຖິງການລະຈາກກິເລສ ເຮັດໃຫ້ເປັນຜູ້ມີຄວາມໃຈກວ້າງ ຮູ້ຈັກເອື້ອເຟື້ອເຜື່ອແຜ່ແກ່ຜູ້ອື່ນ ແລະ ພ້ອມທີ່ຈະຜະເຊີນກັບຄວາມທຸກຮ່ວມກັບຜູ້ອື່ນ
ຈາຄະ ໃນຄາຣະວາດທັມ 4 ໝາຍເຖິງ ການບໍລິຈາກ ຫລື ຄວາມເສຍສະຫລະຈາກຄວາມສຸກ ແລະຜົນປະໂຫຍດຂອງຕົນ ຕະຫລອດຈົນເຖິງການລະຈາກກິເລສ ເຮັດໃຫ້ເປັນຜູ້ມີຄວາມໃຈກວ້າງ ຮູ້ຈັກເອື້ອເຟື້ອເຜື່ອແຜ່ແກ່ຜູ້ອື່ນ ແລະ ພ້ອມທີ່ຈະຜະເຊີນກັບຄວາມທຸກຮ່ວມກັບຜູ້ອື່ນ
ຈາຄະມີຄວາມຫມາຍກວ້າງກວ່າທານ
ເນື່ອງຈາກວ່າ ຈາຄະ ຄື ການສະລະທັງສິ່ງທີ່ເປັນຮູບປະທັມ ແລະ ນາມມະທັມ ໂດຍບໍ່ສົນໃຈວ່າຈະມີຜູ້ຮັບ ຫລື ບໍ່ ແລະ ມີຄວາມຫມາຍໂດຍທັງໃນລະດັບໂລກີຍະ ແລະ ໂລກຸດຕະລະ
ໃນລະດັບໂລກີຍະ
ເປັນການເສຍສະລະ ການໃຫ້ທານ ການແບ່ງປັນເອື້ອເຟື້ອເຜື່ອແຜ່ຕໍ່ຜູ້ອື່ນ ທັງໃນວັດຖຸ ແລະ ສິ່ງທີ່ເປັນນາມມະທັມ ສ່ວນໃນລະດັບໂລກຸດຕະຣະ
ເປັນການສະລະໃນຄວາມຢຶດໝັ້ນຖືຫມັ້ນ ຄວາມບໍ່ດີຕ່າງໆ ທີ່ຢູ່ໃນຈິດໃຈ ດັ່ງນັ້ນ, ຄວາມເສຍສະລະຈຶ່ງມີ 2 ຢ່າງຄື:
1. ການເສຍສະລະວັດຖຸສິ່ງຂອງ ໄດ້ແກ່: ຊັບສິນເງີນທອງຂອງຂອງຕົນເພື່ອປະໂຫຍດແກ່ຜູ້ອື່ນ ໂດຍບໍ່ເກີນກຳລັງຄວາມສາມາດຂອງຕົນ
2. ການເສຍສະລະສິ່ງທີ່ເປັນນາມມະທຳ ເຊັ່ນ: ສະຫລະກິເລສ, ສະຫລະຄວາມເຫັນແກ່ຕົວ, ສະຫລະອາລົມຄວາມຮູ້ສຶກທີ່ບໍ່ດີຕ່າງໆ ຊຶ່ງການຝຶກຝົນໃຫ້ມີຈາຄະຄວນເຮັດໃຫ້ຈິດໃຈຄາຍຄວາມຢຶດໝັ້ນຖືຫມັ້ນ ແລະ ມີຄວາມເຂົ້າໃຈໃນສິ່ງທັງຫຼາຍຕາມຄວາມເປັນຈິງ ເຮັດໃຫ້ມີຄວາມສຸກດ້ວຍໃຈຂອງຕົນເອງ ມີຈິດທີ່ເປັນອິດສະຫລະ ບໍ່ຂຶ້ນຕໍ່ສິ່ງອື່ນໃດມີຄວາມສຸກໄດ້ແມ່ນຈະຕ້ອງສູນເສຍບາງສິ່ງໄປ.
1. ການເສຍສະລະວັດຖຸສິ່ງຂອງ ໄດ້ແກ່: ຊັບສິນເງີນທອງຂອງຂອງຕົນເພື່ອປະໂຫຍດແກ່ຜູ້ອື່ນ ໂດຍບໍ່ເກີນກຳລັງຄວາມສາມາດຂອງຕົນ
2. ການເສຍສະລະສິ່ງທີ່ເປັນນາມມະທຳ ເຊັ່ນ: ສະຫລະກິເລສ, ສະຫລະຄວາມເຫັນແກ່ຕົວ, ສະຫລະອາລົມຄວາມຮູ້ສຶກທີ່ບໍ່ດີຕ່າງໆ ຊຶ່ງການຝຶກຝົນໃຫ້ມີຈາຄະຄວນເຮັດໃຫ້ຈິດໃຈຄາຍຄວາມຢຶດໝັ້ນຖືຫມັ້ນ ແລະ ມີຄວາມເຂົ້າໃຈໃນສິ່ງທັງຫຼາຍຕາມຄວາມເປັນຈິງ ເຮັດໃຫ້ມີຄວາມສຸກດ້ວຍໃຈຂອງຕົນເອງ ມີຈິດທີ່ເປັນອິດສະຫລະ ບໍ່ຂຶ້ນຕໍ່ສິ່ງອື່ນໃດມີຄວາມສຸກໄດ້ແມ່ນຈະຕ້ອງສູນເສຍບາງສິ່ງໄປ.
